Một vụ lúa cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái bao nhiêu phân?
Bà con ở ĐBSCL đã sử dụng phân khoáng trực tiếp bóng đá kèo nhà cái cho lúa trong nhiều vụ, nhiều năm, giúp nâng cao năng suất lúa lên đáng kể. Những hộ có diện tích nhiều thì cây lúa cũng đã góp phần thay đổi mức sống của họ trở nên đầy đủ và khá giả hơn.
Nhưng đứng trước thực trạng giá trực tiếp bóng đá kèo nhà cái thấp, giá vật tư và công lao động cao nên lợi nhuận thu lại từ ngành trồng trực tiếp bóng đá kèo nhà cái quá thấp so với các cây trồng khác.
Tuy nhiên, là vùng đất chuyên trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, nhiều diện tích bị ngập nước quanh năm muốn chuyển đổi qua trồng cây khác, nuôi con khác không phải là công việc một sớm, một chiều. Trồng cây gì, nuôi con gì, sản phẩm bán ở đâu để có lời, vẫn là câu hỏi không dễ trả lời. Vì vậy, tìm cách nâng cao hiệu quả cho cây trực tiếp bóng đá kèo nhà cái là biện pháp thực tiễn.
Ngoài các biện pháp 3 giảm 3 tăng, rồi 1 phải 5 giảm và 1 phải 6 giảm thì còn giảm gì được nữa? Câu trả lời là có. Ngay trong các biện pháp nói trên từng khâu, từng kỹ thuật, ta vẫn còn có thể giảm được. Đã có nhiều bài báo mách bà con các kỹ thuật làm giảm đầu tư để tăng lợi nhuận. Ví dụ, ngay như số lượng và tỷ lệ các chất dinh dưỡng vẫn còn có thể thay đổi để giảm bớt chi phí đầu tư. Cty CP Phân trực tiếp bóng đá kèo nhà cái Bình Điền đã có nhiều chủng loại phân để giảm số lượng trực tiếp bóng đá kèo nhà cái như dùng phân đạm 46A+ thay Ure thường giảm được bình quân 30% lượng phân Ure hay dùng phân DAP-Avail cũng giảm được trên 30% lượng P cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái.
Tiếp đó là các loại trực tiếp bóng đá kèo nhà cái NPK loại A1 và A2 hay Đầu Trâu 215 và Đầu Trâu 215 + TE đều đạt được mục tiêu làm giảm lượng N, P và K nhưng năng suất vẫn cao hơn và lợi nhuận thu được cũng cao hơn so với nền trực tiếp bóng đá kèo nhà cái bà con đang sử dụng.
Tuy nhiên, do số lượng phân Đầu Trâu này chưa thể thỏa mãn được cho diện tích lúa ở ĐBSCL nên nhiều bà con buộc phải sử dụng nguồn phân đơn hay nguồn NPK khác. Khi dùng phân đơn hay cả phân DAP thường bà con chưa điều chỉnh được lượng phân trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, vẫn trực tiếp bóng đá kèo nhà cái quá liều loại này hay loại khác nên vẫn tăng chi phí, làm cho giá thành cao, lợi nhuận bị giảm sút. Đã có một số tác giả nghiên cứu tình trạng chất P trên đất lúa và đất màu ở ĐBSCL và cho thấy rằng, trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P trên nhiều loại đất lúa và rau màu cho hiệu quả thấp, hay không có hiệu quả.
Vì tình trạng P đã bị bão hòa do được trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tích lũy nhiều năm gây ra. Trong một nghiên cứu hiệu lực trực tiếp, hiệu lực tồn dư và cộng dồn của phân P và K trên đất lúa thuần tại Cần Thơ đã có nhận xét: Trên đất 3 vụ lúa vùng phù sa tây sông Hậu, vụ xuân hè nền phân trực tiếp bóng đá kèo nhà cái 90-50-30 N-P205-K20/ha. Nếu chỉ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P và K mà không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái N thì năng suất chỉ tương đương với nền đối chứng không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái hạt phân nào.
Trong lúc đó có trực tiếp bóng đá kèo nhà cái NP và NK (tức là thiếu P và thiếu K) thì năng suất lúa không bị giảm so với nền trực tiếp bóng đá kèo nhà cái phân đầy đủ NPK. Điều này có nghĩa rằng dù là đất phù sa nhưng cây lúa vẫn cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái N từ vụ này qua vụ khác, còn P và K thiếu trong 1 vụ đầu chưa có ảnh hưởng gì đến năng suất. Đến vụ thứ 4 công thức thiếu P mới bị ảnh hưởng còn thiếu K vẫn chưa biểu hiện rõ.
Còn trên đất phèn tại Hậu Giang, kết quả nghiên cứu đến vụ thứ 5 cũng có bức tranh như vậy. Trên đất phù sa, tác giả nghiên cứu đến vụ thứ 12, còn trên đất phèn là vụ thứ 8. Từ kết quả thu được trong các vụ khác nhau, tác giả đã tạm kết luận:
Về lân: Tần suất trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P 1 vụ rồi vụ tiếp không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái thì không thấy ảnh hưởng nhiều đến năng suất lúa của các vụ trong năm đối với cơ cấu 3 vụ lúa vùng phù sa tây sông Hậu, cũng như cơ cấu 2 vụ lúa vùng đất phèn Hậu Giang.
Trên cơ cấu 3 vụ lúa, nếu 2 vụ liên tục không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P mà vụ cuối rơi vào xuân hè hoặc hè thu thì năng suất đều bị giảm so với trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P liên tục. Trường hợp 2 - 4 vụ trước đó không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P, nhưng khi trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P lại, dù đó là xuân hè, hè thu hoặc đông xuân thì năng suất vẫn đạt ngang với lô trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P liên tục.
Đối với vụ dông xuân năng suất lúa chỉ giảm sau 3 vụ liên tục không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P. P được coi là yếu tố hạn chế chính tới năng suất lúa ở các vụ xuân hè và hè thu trên cơ cấu 3 vụ lúa vùng phù sa tây Sông Hậu. Năng suất lúa cộng dồn của các nghiệm thức trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P qua 11 vụ (4 vụ xuân hè + 3 vụ hè thu + 4 vụ đông xuân), bắt đầu từ vụ xuân hè năm 2011 và kết thúc là vụ đong xuân 2014 - 2015 được sắp xếp theo thứ tự giảm dần như sau: P (trực tiếp bóng đá kèo nhà cái liên tục qua 11 vụ) P (tồn dư 1 vụ) P (tồn dư 2 vụ) P (tồn dư 3 vụ) P (tồn dư 4 vụ) P (tồn dư -11 vụ). Nghĩa là ở công thức có nhiều vụ không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P thì năng suất giảm nhiều nhất.
Về kali: Kali ảnh hưởng không rõ tới năng suất trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, kết quả nhận thấy chiều hướng giống nhau ở cả 2 cơ cấu 3 vụ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái trên đất phù sa tây Sông Hậu và 2 vụ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái trên vùng đất phèn của tỉnh Hậu Giang.
Từ kết quả nói trên có thể tóm tắt là ở vùng ĐBSCL do P được trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tích lũy trong nhiều vụ với liều lượng cao, nên trong vùng đất phù sa và cả vùng đất phèn đã được cải tạo trồng lúa nhiều vụ thì trong đất đã chứa khá nhiều P tổng số, nên lượng P trực tiếp bóng đá kèo nhà cái bổ sung không cần nhiều.
Vì vậy, trong 3 yếu tố N-P-K thì lượng N cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái đủ theo khuyến cáo, lượng P cần giảm xuống chỉ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái khoảng khoảng 100 - 150kg super hay lân nung chảy/ha/vụ (khoảng 20 - 25kg P205/ha/vụ), hoặc 1 vụ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P, 1 vụ khác nghĩ không trực tiếp bóng đá kèo nhà cái P. Còn kali thì trên các loại đất này có thể không cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, hoặc sau 4 - 5 vụ trực tiếp bóng đá kèo nhà cái lại 1 lần là vừa, lượng trực tiếp bóng đá kèo nhà cái khoảng 1 bao kali/ha/vụ, không cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái nhiều hơn.
Trên diện tích rộng do có nhiều đơn vị đất đai mà đặc điểm hóa lý khá phức tạp thì khi chế loại phân NPK vẫn cần bổ sung một ít P và K để bảo đảm tính an toàn tuyệt đốí và bền vững cho người sản xuất. Còn chất N chỉ cần trực tiếp bóng đá kèo nhà cái trong khoảng 80 - 100kg N/ha tùy đất và tỳ thời vụ (1kg N tương đương 2,17kg ure).
GS.TS Mai Văn Quyền