Đòn bẩy kinh tế vùng cao

Chúng tôi đến Bắc Hà (Lào Cai) vào một buổi sáng tháng sáu. Sương sớm vẫn còn giăng mờ trên những triền đồi, từng tốp người rảo bước giữa những vườn kèo nhà cái ngày mai bạt ngàn, tay thoăn thoắt hái từng trái kèo nhà cái ngày mai đỏ mọng. Không khí rộn ràng, tươi vui báo hiệu một mùa quả bội thu.

Tại xã Na Hối, một trong những vùngtrồng kèo nhà cái ngày maitrọng điểm của huyện Bắc Hà, anh Giàng Seo Nhà, người dân tộc Mông đang lúi húi cắt tỉa cành cây chia sẻ: “Ngày trước, gia đình tôi chủ yếu làm ngô, mỗi năm thu chẳng được bao nhiêu. Giờ có vườn kèo nhà cái ngày mai, mỗi vụ thu hoạch cũng được hơn 80 triệu đồng. Nhờ cây kèo nhà cái ngày mai mà con cái tôi được ăn học đầy đủ, nhà cửa khang trang hơn".

Hiện toàn huyện Bắc Hà có hơn 500 ha kèo nhà cái ngày mai, trong đó khoảng 400 ha đang cho thu hoạch, tập trung tại các xã Na Hối, Tà Chải, Bản Phố, Lầu Thí Ngài... Năm 2024, sản lượng kèo nhà cái ngày mai của Bắc Hà đạt gần 4.000 tấn, năm 2025 dự kiến đạt gần 5.000 tấn, mang lại thu nhập hàng chục tỷ đồng cho người dân. Từ vùng đất nghèo, cây kèo nhà cái ngày mai đang góp phần thay đổi rõ rệt cuộc sống người dân.

Cây kèo nhà cái ngày mai Bắc Hà không chỉ cho bà con thu nhập cao và ổn định. Vào mùa kèo nhà cái ngày mai chín, du khách từ khắp nơi đổ về vùng cao nguyên này để được một lần “lạc” vào những vườn kèo nhà cái ngày mai cổ thụ, tận tay hái quả, thưởng thức hương vị ngọt dịu, chua thanh đặc trưng không đâu có được.

“Du khách rất thích chụp ảnh với vườn kèo nhà cái ngày mai, thưởng thức kèo nhà cái ngày mai tại chỗ. Gia đình tôi vừa bán kèo nhà cái ngày mai, vừa làm homestay, nhờ đó thu nhập được nâng cao và ổn định hơn nhiều", chị Vàng Thị Hoa, một hộ dân làm du lịch cộng đồng tại xã Bản Phố vui vẻ kể.

kèo nhà cái ngày maikèo nhà cái ngày mai Hàđã trở thành một thương hiệu riêng, lễ hội kèo nhà cái ngày mai Bắc Hà được tổ chức hàng năm đã trở thành điểm nhấn hút khách du lịch và quảng bá thương hiệu nông sản địa phương. kèo nhà cái ngày mai không chỉ là sản vật, mà còn là cầu nối văn hóa, là chất liệu tạo nên bản sắc cho vùng đất Bắc Hà.

Nhờ trồng kèo nhà cái ngày mai, huyện Bắc Hà đã từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, khí hậu để phát triển kinh tế, tạo sinh kế bền vững cho người dân. Từ chỗ chỉ là cây trồng phụ, kèo nhà cái ngày mai đã trở thành cây chủ lực, giúp hàng nghìn hộ dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Cây kèo nhà cái ngày mai từ cây trồng miền đất dốc đã trở thành đòn bẩy phát triển kinh tế, góp phần quan trọng thay đổi diện mạo nông thôn Bắc Hà

Chuyển hướng canh tác hữu cơ, sinh thái

Không dừng lại ở việc mở rộng diện tích, người dân Bắc Hà đang từng bước thay đổi tư duy sản xuất. Dưới sự hỗ trợ của các cơ quan chuyên môn và các dự án sinh kế, kỹ thuật canh tác kèo nhà cái ngày mai ngày càng được nâng cao theo hướng hữu cơ, sinh thái.

Từ việc trồng và chăm sóc theo kinh nghiệm truyền thống, nay người dân đã biết áp dụng quy trình kỹ thuật bài bản như tỉa cành tạo tán, bón phân hữu cơ vi sinh, sử dụng chế phẩm sinh học thay thế thuốc hóa học, lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước.

Các giống kèo nhà cái ngày mai chất lượng cao nhưkèo nhà cái ngày mai tam hoa, kèo nhà cái ngày mai hậu, kèo nhà cái ngày mai đỏ được chọn lọc, nhân giống có kiểm soát. Đặc biệt, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp kèo nhà cái ngày mai tam hoa Na Hối đang tiên phong thực hiện dự án liên kết tiêu thụ kèo nhà cái ngày mai với doanh nghiệp, mở đường cho chế biến sâu và xuất khẩu kèo nhà cái ngày mai sang thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc trong tương lai gần.

Để cây kèo nhà cái ngày mai có được vị thế như hiện nay, không thể không nhắc đến vai trò của chính quyền địa phương và sự đồng hành của các doanh nghiệp. Huyện Bắc Hà và tỉnh Lào Cai đã có nhiều chính sách hỗ trợ, từ tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ giống cây trồng, cấp chứng nhận VietGAP, OCOP, chỉ dẫn địa lý “kèo nhà cái ngày mai tam hoa Bắc Hà”… đến tổ chức hội chợ, lễ hội xúc tiến thương mại.

Bên cạnh đó, mô hình liên kết “4 nhà” gồm nhà nông, nhà khoa học, doanh nghiệp và Nhà nước đang phát huy hiệu quả. Một số doanh nghiệp đã đầu tư sơ chế, đóng gói kèo nhà cái ngày mai tại địa phương, phát triển các sản phẩm như kèo nhà cái ngày mai sấy, rượu kèo nhà cái ngày mai, nước ép kèo nhà cái ngày mai... tạo giá trị gia tăng cao và mở ra hướng đi mới cho nông sản địa phương.

Tuy nhiên, việc phát triển cây kèo nhà cái ngày mai vẫn còn không ít thách thức như thị trường tiêu thụ chưa ổn định, năng lực chế biến, bảo quản sau thu hoạch còn hạn chế, thiếu giống cây chất lượng cao, logistics nông sản còn yếu.

Theo ông Nguyễn Ngọc Dương, Phó Trưởng Trại nghiên cứu và Sản xuất rau quả Bắc Hà (Trung tâm Giống Nông lâm nghiệp Lào Cai), để cây kèo nhà cái ngày mai “cất cánh”, cần có chiến lược đầu tư bài bản từ nghiên cứu giống phù hợp với khí hậu vùng cao, mở rộng diện tích theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, nâng cao năng lực hợp tác xã, hoàn thiện chuỗi logistics và quy hoạch vùng sản xuất gắn với phát triển du lịch sinh thái.