Từ nhận định kèo nhà cái đồng đến trường quay: CÁNH ĐỒNG MẪU 5 NHÀ Ở SÓC TRĂNG
Nằm trong dự án "Xây dựng cánh đồng mẫu lớn tại các vùng trồng lúa chủ yếu" của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sóc Trăng chọn 100 ha, với 62 hộ dân tại ấp Trà Coi A, xã Mỹ Hương, huyện Mỹ Tú làm dự án, trong đó có 2,5 ha làm thí điểm thực hiện mục "Từ nhận định kèo nhà cái vườn đến trường quay", do VTV Cần Thơ và Cty CP phân bón Bình Điền thực hiện.
Hợp tác sản xuất sẽ là tất yếu
Kỹ sư Võ Quốc Trung, Trưởng phòng kỹ thuật Trung tâm khuyến nhận định kèo nhà cái Sóc Trăng, trưởng nhóm cán bộ kỹ thuật của dự án, cho biết: "Qua hơn 3 tháng, đến nay lúa đã chín đều, ban chỉ đạo mô hình tính toán: Tổng chi phí sản xuất/1ha là 17.773.000 đồng; với năng suất 6.150kg lúa tươi/ha, giá bán 5.000đ/kg, giá thành sản xuất 1kg lúa là 2.844 đồng, lợi nhuận thu được trên 1kg lúa là 2.156 đồng, 1ha là 13.477.000 đồng, tỷ lệ lợi nhuận trên giá trị sản xuất đạt 43,13%, cao hơn 10% so với bên ngoài mô hình".
nhận định kèo nhà cái dân Lê Văn Bảy nói: "Vào mô hình làm thấy khác. Trước giờ tôi xạ hơn 20kg giống/1 công, nay chỉ 10kg. Trước tôi xài phân trộn. Mình mua phân đơn về trộn lấy. Tỷ lệ trộn cho từng đợt bón, mình chỉ ước chừng, làm đại, lại lấy đâu ra các chất trung, vi lượng, rồi chất giảm thất thoát đạm, chất tăng hiệu quả sử dụng lân mà trộn vô. Bây giờ cứ đến ngày, đúng lịch là rải. Các nhà KH đã tính toán đủ chất trong phân bón, khuyến cáo mình bón đủ lượng. Vậy mà tính kỹ lại nhẹ tiền hơn vì rải đúng lượng, không dư, vừa đỡ công vận chuyển, rải, lại đỡ tốn tiền. Thuốc xịt sâu rầy cũng vậy. Các nhà KH xuống đồng, thấy bệnh là chỉ định mình xịt đúng thuốc, đúng lượng, đúng ngày. Các việc khác, như tưới nước, thoát nước chuẩn bị thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp... đều được ban chỉ đạo tính toán kỹ. Họ hô là mình làm theo thôi".
Ông Trần Văn Tâm, Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Mỹ Tú nhìn nhận: "Thông qua mô hình đã mở mang nhận thức cho nông dân rất nhiều, nông dân bắt đầu làm quen với sản xuất theo cung cách mới, có ghi chép nhật ký đồng nhận định kèo nhà cái cẩn thận để tính toán chính xác nguồn gốc và chi phí vật tư, thời gian và cách thức chăm sóc cây lúa... mô hình tạo ra không khí sản xuất sôi nổi, gắn kết bà con lại với nhau trong tình làng nghĩa xóm, cái này góp phần quan trọng vào xây dựng nông thôn mới. Sản xuất hiện nay bà con không liên kết lại với nhau thì khó đạt được hiệu quả cao vì đơn giản sẽ khó hạ được giá thành sản phẩm. Liên kết sản xuất tạo điều kiện cho người nông dân tiếp cận KHKT và cung cách làm ăn mới dễ dàng hơn."
Mô hình 5 nhà
"Thực hiện mô hình tại đây, chúng ta đã liên kết chặt chẽ được 4 nhà, nhất là Cty Bình Điền." - Ông Dương Minh Hoàng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nhận định kèo nhà cái tỉnh Sóc Trăng nói. Theo ông Hoàng không phải bây giờ mà Sóc Trăng đã gắn bó với Bình Điền từ rất lâu rồi, nhất là từ khi làm cánh đồng mẫu nhỏ năm 2010. Tại đây, Bình Điền giao phân bón NPK Đầu Trâu chuyên dùng cho lúa với giá gốc bán tại nhà máy, hỗ trợ chi phí vận chuyển, không qua trung gian, lại cho bà con trả chậm 4 tháng, tức sau thu hoạch mới nhận tiền. Bình Điền còn chọn ngẫu nhiên 5 hộ trong mô hình, mỗi hộ 0,5 ha để hỗ trợ 100% chi phí sản xuất (giống, phân bón, thuốc BVTV).
"Ở mô hình thí điểm này tôi thấy cần đưa thêm 1 nhà nữa vào, thành 5 nhà, đó là nhà báo" - Ông Hoàng nói. Mục "Từ nhận định kèo nhà cái vườn đến trường quay" , do VTV Cần Thơ và Bình Điền tổ chức đã đưa các chuyên gia nông nghiệp, cứ 2 tuần một lần xuống tận nhận định kèo nhà cái trực tiếp tư vấn cho nông dân. Hình ảnh này được phát trong chương trìnhĐồng hành và chia sẻđể chuyển giao kỹ thuật cho nhận định kèo nhà cái dân toàn vùng.
PGS.TS Mai Thành Phụng, Trưởng cơ quan thường trực phía Nam của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nói: "Xuống nhận định kèo nhà cái, nhà KH biết rõ được tình hình sản xuất; không chỉ "cầm tay chỉ việc" mà là vừa lý thuyết vừa thực hành; nhà nông không chỉ hỏi, trao đổi, mà còn chất vấn, tranh luận với nhà KH, giúp họ nhớ rất lâu, dần trở thành chuyên gia trong công việc của mình."
TS. Hồ Văn Chiến, Giám đốc Trung tâm BVTV phía Nam, chuyên gia của chương trình, kể: "Có lần tôi xuống, bà con rất phấn khởi, kéo tôi ra nhận định kèo nhà cái khoe lúa phát triển tốt. Tôi coi và nhận ra đã có xuất hiện bệnh đạo ôn. Khi tôi chỉ từ những lá lúa chớm bệnh, bà con mới à lên rồi rối rít hỏi tôi cách chữa trị. Vậy là ngay sau đó kế hoạch diệt trừ bệnh đạo ôn được vạch ra. Và bệnh đạo ôn đã được trị khi nó chưa kịp bùng phát thành dịch. Lần khác, khi vừa thấy tôi, một lão nông túm ngay lấy tay tôi, hớt hải nói: "Chết, lúa trắng cả nhận định kèo nhà cái rồi thầy ơi". Tôi vội theo ông ra nhận định kèo nhà cái. Nhìn khắp nhận định kèo nhà cái, tôi hỏi: "Theo anh thì 1m2có mấy bông bị trắng" - "Dạ, cỡ 1 bông", tôi nói: "1m2, 1 bông, vậy 1 công có 1000 bông, cỡ 1,5m2, mỗi m2có khoảng 800 bông, thu được cỡ gần 2kg lúa, 1,5m2thu được cỡ hơn 2kg lúa, bán giá 5000/kg thì được hơn 10 ngàn đồng. Bây giờ đi mua chai thuốc 40 ngàn, cộng với công xịt là phải trên trăm ngàn đấy, anh chọn mua thuốc xịt hay để mặc nó?" - "Nhưng tui sợ nó lan ra" - "Bệnh trắng bông là do sâu đục thân. Bông nào bị đục thì bông đó trắng, khô, lép hạt. Con sâu đục thân cây nào thì cũng nằm nguyên ở đó rồi biến thành nhộng, thành bướm, chớ không đục tiếp sang cây khác được. Nếu xịt thuốc thì nó chết, nhưng để nó sống cũng hết hại rồi". Bác nhận định kèo nhà cái dân cười khì "Vậy là thầy đã cho em một bài học".
Tăng chi phí, không ngại
Thắng lợi của mô hình, của chuyên mục "Từ nhận định kèo nhà cái vườn đến trường quay" khiến ông Lê Quốc Phong, TGĐ Cty CP phân bón Bình Điền rất phấn khởi. Ông nói: "Nên nhân rộng mô hình này ra, không chỉ với sản xuất lúa mà cả cây ăn trái, cây công nghiệp. Tạo ra phong trào thi đua giữa nông dân với nông dân, giữa các vùng miền, làm cho chương trình luôn có sức sống tươi mới. Như vậy sẽ tăng thêm chi phí, nhưng làm được gì có lợi cho bà con nông dân, thì Bình Điền ráng làm hết sức, không ngại".
Trần Đình Thế.