Tạo chồi hữu hiệu cho bóng đá kèo nhà cái
Tạo chồi khỏe, đòng to là yếu tố quan trọng giúp vụ mùa ăn chắc. Giải pháp nằm ở ngay thời điểm bắt đầu xuống giống.
Đó là, chọn giống bóng đá kèo nhà cái tốt, xác nhận, sạ thưa và bón phân cân đối, có bổ sung trung, vi lượng. Cách làm thông minh này sẽ giúp ruộng bóng đá kèo nhà cái phát triển đồng đều, tạo chồi hữu hiệu, đạt năng suất cao.
Tư duy sạ dày của nông dân đã dần thay đổi. Minh chứng là, tại những cánh đồng canh tác bóng đá kèo nhà cái thông minh, bên cạnh những tiêu chí về tiềm năng tiêu thụ, chịu phèn mặn, thì giảm lượng giống gieo sạ xuống dưới 100kg/ha chính là yếu tố quyết định trong sản xuất bóng đá kèo nhà cái.
Anh Võ Ngọc Dũng, ngụ huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu cho biết, hiện nay, bà con ngày càng nhận thức rõ hiệu quả của việc quản lý sao cho mỗi cây bóng đá kèo nhà cái có 2 chồi mạnh khỏe, tránh để bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh nhiều, đẻ lai rai ảnh hưởng năng suất bóng đá kèo nhà cái.
Ở góc độ khoa học, theo tính toán của ngành nông nghiệp, để đạt năng suất khoảng 7-8 tấn/ha (năng suất này đã phát huy hết tiềm năng của giống) với bóng đá kèo nhà cái vụ đông xuân cần 600 bông cho mỗi m², vụ hè thu cần 500 bông/m².
Một thực nghiệm cho thấy giai đoạn bóng đá kèo nhà cái từ 30-40 ngày thì mỗi m² có trên 1.000 cây và nhánh nhưng đến khi trổ đòng chỉ còn lại 600 do bóng đá kèo nhà cái tự hủy bớt chồi. Nếu sạ 100 kg giống/ha, thì mỗi m² có 400 hạt, nếu sạ 150 kg giống thì mỗi m² có 600 hạt, nếu sạ 200 kg thì có 800 hạt. Tỷ lệ nảy mầm của giống đạt bình quân 85%. Như vậy, nếu không cho bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh thì việc sạ dày với lượng giống từ 175 – 200 kg/ha là hợp lý.
Tuy nhiên, theo phân tích của các nhà khoa học, việc để mật độ bóng đá kèo nhà cái dày, xúm xít ngay từ đầu thì có 2 trở ngại. Một là mặt ruộng quá rậm rạp (mỗi cây có 6 lá) nên sẽ có nhiều sâu bệnh; Hai là, khi đó, quá trình chăm sóc sẽ rất tốn phân bón, do phải nuôi nhiều chồi vô hiệu, vì trên thực tế, cây bóng đá kèo nhà cái vẫn đẻ nhánh, và nhánh bóng đá kèo nhà cái chỉ tự chết đi khi cây bóng đá kèo nhà cái sinh trưởng vào giai đoạn trổ đòng.
Qua nhiều so sánh thực nghiệm, ở nhiều vùng, quốc gia khác nhau, các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu bóng đá kèo nhà cái quốc tế IRRI đã kết luận rằng: Với giống bóng đá kèo nhà cái ngắn ngày, hiệu quả nhất là mỗi cây bóng đá kèo nhà cái lấy một bông chính và 2 bông nhánh và mật độ sạ từ 80 – 100 kg giống/ha sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.
Như vậy, điều cần thiết là phải biết quản lý sao cho mỗi cây bóng đá kèo nhà cái có 2 chồi mạnh khỏe, tránh để bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh nhiều, đẻ lai rai sẽ gây năng suất không đạt.
Theo PGS.TS Mai Thành Phụng - thành viên Hội đồng KHKT Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền, đặc điểm sinh lí của cây bóng đá kèo nhà cái là sẽ bắt đầu đẻ nhánh (ra ngạnh trê) khi được 5-6 lá, cứ 3 ngày thì ra một lá, ứng với 18-20 ngày sau sạ. Khi mới đẻ, thì cây mẹ phải nuôi nhánh nên cần phải bón phân lần 1 kịp thời vì nếu thiếu dinh dưỡng thì nhánh sẽ bị yếu ớt sau này không đạt năng suất.
Để hạn chế việc bóng đá kèo nhà cái đẻ lai rai, ngoài đặc tính giống cần phải bón phân nuôi chồi đúng thời điểm và bón cân đối cả đạm, lân và kali. Việc dư thừa phân đạm trong giai đoạn này cũng sẽ mang đến hiện tượng bóng đá kèo nhà cái đẻ lai rai và sinh ra nhiều chồi vô hiệu.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng lưu ý bà con nên cân nhắc khi áp dụng cách làm sử dụng nước ngập để ngăn ngừa bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh nhiều lai rai. Bởi trên thực tế giải pháp này không có tính khả thi. Vì muốn hạn chế bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh thì độ ngập nước phải từ 30 cm trở lên. Trong khi điều kiện tại nhiều vùng sản xuất bóng đá kèo nhà cái khó đáp ứng, nhất là trong vụ hè thu.
Qua việc này, các nhà khoa học, một lần nữa nhấn mạnh và khuyến cáo bà con nên sử dụng giống xác nhận. Bởi quá trình lai tạo giống, các nhà khoa học đã đưa tiêu chí đẻ ít nhánh vào mục tiêu của lai tạo. Và các giống bóng đá kèo nhà cái được phổ biến hiện nay đều không có khả năng đẻ nhiều nhánh.
Để cây bóng đá kèo nhà cái sinh trưởng, phát triển tốt giai đoạn sau khi bóng đá kèo nhà cái đẻ nhánh, bà con cần giảm dần mực nước để cho rễ bóng đá kèo nhà cái có điều kiện phát triển, ăn sâu và vững chắc. Theo các nhà khoa học, việc sạ với mật độ 80-100 kg giống/ha là lý tưởng cho việc tạo tiền đề cho năng suất cao và giảm chi phí. Muốn vậy, bà con cần phải có sự chuẩn bị chu đáo là trang bằng mặt ruộng, phòng trừ ốc bươu vàng, chọn giống xác nhận, cảnh giác với ngộ độc hữu cơ, ngộ độc phèn và chú ý đến dinh dưỡng.
Trên thực tế, ở nhiều vùng bà con không có tập quán bón lót nên việc bón phân đợt 1 (7-10 ngày sau sạ) và bón phân đợt 2 (18-20 ngày sau sạ) là cực kỳ quan trọng. Cả 2 lần bón này đều có yêu cầu bón vừa đủ và cân đối tỷ lệ NPK và trung, vi lượng. Trong đó, nhu cầu về đạm là khá cao. Việc sử dụng phân bón chuyên dùng bóng đá kèo nhà cái giai đoạn này tỏ ra thuận tiện và hiệu quả.
Để canh tác bóng đá kèo nhà cái mang lại hiệu quả, năng suất nhất, qui trình bón phân cần đầy đủ các đợt là, bón lót, bón thúc lần 1, bón thúc lần 2, và bón thúc lần 3. Nhất là vào vụ hè thu, nguy cơ ngộ độc phèn tăng cao ở những vùng đất khó, bà con nên lưu ý áp dụng để vụ mùa ăn chắc.
Cụ thể, giai đoạn trước khi gieo sạ, bóng đá kèo nhà cái lót phân chuyên dùng Mặn Phèn, với lượng bóng đá kèo nhà cái 100 – 160 kg/ha.
Giai đoạn 7-10 ngày sau sạ, bóng đá kèo nhà cái thúc 1, phân Đầu Trâu TEA1, lượng bóng đá kèo nhà cái 100-150kg/ha.
Giai đoạn 18-22 ngày sau sạ, bóng đá kèo nhà cái thúc 2, phân Đầu Trâu TEA1, lượng bóng đá kèo nhà cái 120-150 kg/ha.
Giai đoạn 38-42 ngày sau sạ, bóng đá kèo nhà cái thúc 3, phân Đầu Trâu TEA2, lượng bóng đá kèo nhà cái 80-100 kg/ha.
Hồng Huệ