Phân biệt các tỷ lệ kèo nhà cái net virus hại lúa và phòng trừ (02/05/2007)
Theo kết quả điều tra của các nhà khoa học của Viện Lúa Quốc tế (IRRI) phối hợp với Cục BVTV trong vụ HT năm 2006, nhiều vùng ở ĐBSCL đồng thời xuất hiện các tỷ lệ kèo nhà cái net lúa vàng lùn (còn gọi là tỷ lệ kèo nhà cái net lùn lúa cỏ) do virus có tên tiếng Anh là "rice grassy stunt virus" (RGSV) gây ra, tỷ lệ kèo nhà cái net lùn xoắn lá do virus có tên là "rice ragged stunt virus" (RRSV) gây ra và tỷ lệ kèo nhà cái net tungro do virus "rice tungro spherical virus" (RTSV) gây ra. Các nhà khoa học này đã xác định virus có trong cơ thể con rầy nâu bắt được ngẫu nhiên ngoài đồng ruộng với 44,4% cá thể có mang virus. Trong đó, virus tỷ lệ kèo nhà cái net lúa vàng lùn (RGSV) chiếm đa số 58,3 %, virus gây tỷ lệ kèo nhà cái net lùn xoắn lá là 33,3% và cá thể rầy nâu mang cả hai loại virus này là 8,3%. Ngoài ra virus gây tỷ lệ kèo nhà cái net tungro (RTSV) còn được phát hiện trên lúa ở một số nơi nhưng với tỉ lệ thấp. Bài này giúp bà con nông dân biết cách phân biệt các tỷ lệ kèo nhà cái net virus và cách phòng trị, áp dụng cho vụ HT sắp tới.
tỷ lệ kèo nhà cái net lùn xoắn lá có đặc điểm rất dễ phân biệt (xem hình), tuy nó xuất hiện khá ít trên ruộng bị hại. Trong đó có hai tỷ lệ kèo nhà cái net là vàng lùn và tungro rất dễ nhầm lẫn về triệu chứng tỷ lệ kèo nhà cái net. Các tỷ lệ kèo nhà cái net này tùy theo mức độ đều có xuất hiện ở nhiều địa phương thuộc ĐBSCL vụ HT vừa qua nhưng bà con nông dân chỉ nắm rất chung chung về các tỷ lệ kèo nhà cái net này. Vì vậy bài viết này giúp bà con phân biệt hai tỷ lệ kèo nhà cái net vàng lùn và tungro trên lúa.
tỷ lệ kèo nhà cái net lúa vàng lùn và lùn xoắn lá do tác nhân rầy nâu làm môi giới truyền tỷ lệ kèo nhà cái net và tỷ lệ kèo nhà cái net tungro do con rầy xanh truyền tỷ lệ kèo nhà cái net. Theo tài liệu của IRRI, rầy xanh ngoài việc truyền tỷ lệ kèo nhà cái net virus tungro, còn truyền các tỷ lệ kèo nhà cái net khác như lá vàng cam (yellow-orange leaf), lùn vàng (yellow dwarf) và tỷ lệ kèo nhà cái net vàng tạm thời (transitory yellowing). Cây bị tỷ lệ kèo nhà cái net giảm sức sống, giảm số chồi hữu hiệu, bị héo một phần hay hoàn toàn cả cây do khô cây. Cũng theo tài liệu IRRI, hình thái tỷ lệ kèo nhà cái net tungro có thể còn nhầm với triệu chứng thiếu đạm hoặc ngộ độc sắt hoặc đất có nhiều acid. Tuy nhiên kiểm chứng qua việc xem xét có sự hiện diện của rầy xanh và virus xâm nhiễm cây lúa trên ruộng.Biện pháp quản lý: Ngoài việc sử dụng giống kháng là hiệu quả kinh tế nhất cho các loại tỷ lệ kèo nhà cái net virus này. Hiện nay chưa có thuốc trừ tỷ lệ kèo nhà cái net mà chủ yếu phòng trừ môi giới truyền tỷ lệ kèo nhà cái net đó là rầy nâu và rầy xanh.
- Thực hiện chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng giảm bớt diện tích gieo trồng lúa và thay thế bằng các loại cây trồng khác cho thu nhập tương đương hoặc cao hơn. Giảm diện tích trồng 2-3 vụ lúa liên tục, thay thế bằng 1-2 vụ cây màu luân canh.
- Tăng cường công tác kiểm tra đồng ruộng và báo cáo kịp thời với cơ quan chức năng những vấn đề liên quan rầy nâu, tỷ lệ kèo nhà cái net do virus và các vấn đề sử dụng thuốc BVTV.
Một số thuốc đặc trị rầy nâu
1. VIBASA 50 ND
2. VIMIPC 20 ND và 25 BTN
3. VIAPPLA 10 BTN
4. APPLAUD-BAS 27 BTN
5. APPLAUD-MIPC 25 BTNRiêng đối với quản lý rầy xanh:- Cũng có tác nhân phòng trừ sinh học đối với rầy xanh, ví dụ: Ong bắp cày nhỏ ký sinh trứng và một số loại rệp cũng ăn trứng; một số loài ruồi, (pipunculid flies) và tuyến trùng ký sinh cả thành trùng và ấu trùng vv… Ngoài ra chúng còn bị các loài chuồn chuồn kim, nhện...tấn công. Cũng có nấm tỷ lệ kèo nhà cái net lây nhiễm cho cả ấu trùng lẫn thành trùng rầy xanh.
- Dùng giống kháng như ở Ấn Độ đã chọn lọc được một số giống lúa thương mại biểu hiện tính kháng đối với rầy xanh.
- Trong những vùng không bị tỷ lệ kèo nhà cái net tungro, không cần phun xịt phòng trừ rầy xanh.
- Các loại thuốc trừ rầy nâu như: Applaud-bas 27BTN, Applaud mipc 25BTN v.v…phòng trừ rầy nâu cũng có thể diệt trừ rầy xanh. Nông dân chú ý áp dụng đúng liều lượng và các yêu cầu khác được ghi trên nhãn của các loại thuốc trên.
Gởi bạn bè
Bản in