CÁC VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý ty le kèo nhà cái XÂY DỰNG VƯỜN CÂY CÓ MÚI Ở CÁC TỈNH MIỀN NAM (21/03/2007)
ty le kèo nhà cái có múi (cam, quýt, chanh, bưởi) là nhóm ty le kèo nhà cái có diện tích trồng và sản lượng lớn nhất trong các chủng loại ty le kèo nhà cái ăn quả trên thế giới, nhu cầu tiêu dùng ngày càng gia tăng vì nước quả và quả tươi của ty le kèo nhà cái có múi rất cần thiết cho sức khoẻ của hầu hết mọi người. Ở Việt Nam, diện tích ty le kèo nhà cái có múi liên tục phát triển, đặc biệt từ năm 2000 đến nay, trong đó cam sành và bưởi là hai loại ty le kèo nhà cái được các tỉnh và nông dân chú trọng đầu tư phát triển nhiều nhất. Với tiềm năng cho năng suất và thu nhập cao, nhưng một số bệnh truyền nhiễm tiềm ẩn và các rủi ro khác có thể làm thất thu nghiêm trọng, vì thế khi muốn xây dựng vườn ty le kèo nhà cái có múi thành công, có chu kỳ kinh tế lâu bền, nhà vườn cần chú ý các vấn đề sau:1. Chọn giống:Ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có thể chọn các giống: Bưởi da xanh, bưởi năm roi, bưởi lông Cổ cò, ở miền đông Nam bộ (ĐNB) nên chọn giống bưởi đường lá cam, bưởi đường da láng, các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ có thể chọn giống bưởi đường lá cam, bưởi da xanh. Cần chú ý chọn ty le kèo nhà cái đúng giống, sạch bệnh, đủ tiêu chuẩn trồng, nên đặt mua ty le kèo nhà cái giống ở các cơ sở sản xuất giống có uy tín, có địa chỉ rõ ràng, tuyệt đối không mua ty le kèo nhà cái giống trôi nổi, không rõ nguồn gốc.2. Một số vấn đề kỹ thuật canh tác cần lưu ý:
2.1. Cách ly vườn:Vườn ty le kèo nhà cái có múi trồng mới với ty le kèo nhà cái giống sạch bệnh nhưng sẽ dễ tái nhiễm bệnh vàng lá Greening và một số bệnh khác nên cần được cách ly càng xa càng tốt các vườn ty le kèo nhà cái có múi cũ, Chung quanh vườn nên có hàng ty le kèo nhà cái chắn gió vừa ngăn chặn côn trùng và bệnh hại, có thể trồng các chủng loại ty le kèo nhà cái ăn quả khác như: xoài, mít, mận hoặc bình linh, dâm bụt... chú ý duy trì tán lá của các ty le kèo nhà cái này từ 0,5m đến 4m, càng kín càng hiệu quả.2.2. Trồng ty le kèo nhà cái trên mô:Vườn ty le kèo nhà cái dù ở khu vực ĐBSCL hay ĐNB hoặc duyên hải miền Trung đều cần được lên mô để trồng mới, mô được tăng dần kích cỡ thông qua việc bón phân hữu cơ và vô cơ hàng năm, công việc này có lợi là giúp bộ rễ của ty le kèo nhà cái thoát nước tốt trong mùa mưa, hạn chế được một số bệnh hại ở hệ thống rễ.2.3 Kỹ thuật tỉa cành tạo tán:Đã có nhiều tài liệu hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật và lợi ích của việc tỉa cành tạo tán ty le kèo nhà cái có múi, trong giới hạn của bài này, xin lưu ý một số vấn đề khi tỉa tành cho ty le kèo nhà cái có múi:
- Dụng cụ tỉa cành phải được khử trùng bằng nước javel hoặc cồn 90o trước khi tỉa tiếp sang ty le kèo nhà cái khác nhằm hạn chế lây bệnh.
- Việc tỉa cành tạo tán cơ bản nên hoàn thành trong thời gian 1 năm đến 1,5 năm tuổi sau khi trồng.
- Đối với bưởi hết sức chú ý bảo vệ các cành có khả năng ra hoa và mang quả từ các cành cấp 1, giúp ty le kèo nhà cái mang trái nhiều trong tán, ít bị cháy nắng.2.4 Kỹ thuật bón phân:Ngoại trừ ty le kèo nhà cái chanh có thể cho thu hoạch sau 3-4 tháng kể từ khi ra hoa, các ty le kèo nhà cái cam, quýt, bưởi đều có thời gian từ ra hoa đến thu trái rất dài (7-8 tháng), do vậy nhu cầu phân bón cho ty le kèo nhà cái từ lúc sau thu hoạch đến khi bắt đầu chu kỳ ra hoa, mang trái mới cần được đáp ứng đúng từng loại và số lượng cho từng giai đoạn của ty le kèo nhà cái, nhằm thu được năng suất và chất lượng quả cao nhất. Nhà vườn đã có nhiều thông tin về kỹ thuật bón phân cho ty le kèo nhà cái ăn quả nói chung và ty le kèo nhà cái có múi nói riêng, việc sử dụng phân hỗn hợp NPK đã được sử dụng khá phổ biến là một tiến bộ thay vì dùng phân đơn như trước đây, nhưng việc áp dụng cố định một loại phân NPK cho tất cả các thời kỳ của ty le kèo nhà cái là một sai lầm cần được điều chỉnh lại. Khắc phục vấn đề này, Công ty Phân bón Bình Điền đã đi tiên phong trong việc sản xuất và phổ biến các loại phân chuyên dùng Đầu Trâu AT1, AT2 và AT3 khá phù hợp cho các giai đoạn sinh trưởng của ty le kèo nhà cái, giúp ty le kèo nhà cái phục hồi sau thu hoạch, chuẩn bị ra hoa, đậu quả và nuôi quả. Quy trình bón phân như sau:Sau thu hoạch: Bón cho mỗi ty le kèo nhà cái 5-10kg phân hữu cơ + 1-2kg Đầu Trâu AT1. Phun phân bón lá Đầu Trâu 005 hoặc 502 định kỳ 7-10 ngày/lần.Trước trổ hoa: Khi các lá trên cành mới đã thành thục, ty le kèo nhà cái sắp ra hoa cần bón cho mỗi ty le kèo nhà cái 1-1,5kg Đầu Trâu AT2. Phun phân bón lá Đầu Trâu 007 hoặc 702 nhằm giúp ty le kèo nhà cái tượng hoa tốt.Sau đậu quả 10-15 ngày: Phun phân bón lá Đầu Trâu 009 hoặc 902 nhằm hạn chế rụng quả non. Khi quả bằng đầu ngón tay cái, bón cho mỗi ty le kèo nhà cái 1-1,5kg Đầu Trâu AT3.Trước thu hoạch 1-2 tháng: Bón cho mỗi ty le kèo nhà cái 1-3kg Đầu Trâu AT3 tùy theo loại ty le kèo nhà cái, tuổi ty le kèo nhà cái và số quả trên ty le kèo nhà cái. Phun phân bón lá Đầu Trâu 009 hoặc 902 từ 2-3 lần trước thu hoạch giúp vỏ quả bóng, mọng, có màu ửng vàng, tăng chất lượng trái.3. Phòng chống bệnh ty le kèo nhà cáing lá Huanglongbin hay còn gọi là ty le kèo nhà cáing lá Greening:
Ngoài các kỹ thuật phòng chống bệnh nầy đã được hướng dẫn, một số kết quả nghiên cứu gần đây của Viện Nghiên cứu ty le kèo nhà cái ăn quả miền Nam phối hợp với các chuyên gia Pháp và Nhật đáng được nhà vườn lưu tâm thực hiện, để phòng chống rầy chổng cánh, tác nhân truyền bệnh này.3.1 Dùng thuốc trừ sâu Confidor:- Giai đoạn ty le kèo nhà cái mới trồng đến ty le kèo nhà cái 6 tháng tuổi: Pha 30ml confidor thành phẩm với 50ml nước, tưới chung quanh và cách gốc 10cm cho mỗi ty le kèo nhà cái, 03 tháng sau tưới lại lần thứ hai.
- ty le kèo nhà cái từ tháng thứ 7 trở đi: Lấy 2ml confidor thành phẩm sơn chung quanh đoạn thân dưới mắt ghép, mỗi 02 tháng lập lại một lần cho đến khi ty le kèo nhà cái được 02 năm tuổi.3.2 Trồng ổi xen với ty le kèo nhà cái có múi:- Nên trồng ổi 06 tháng trước khi trồng ty le kèo nhà cái có múi, giống ổi có thể là ổi không hạt hoặc ổi xá lị nghệ.
- Mật độ trồng ổi và ty le kèo nhà cái có múi nên là 1/1, duy trì chiều cao ty le kèo nhà cái ổi bằng hoặc thấp hơn ty le kèo nhà cái có múi 20-30cm.
Gởi bạn bè
Bản in